De singulariteit van Israël, een uitdaging voor de christelijke eenheid

19 september 2018: Damien Artiges van Gemeenschap Chemin Neuf promoveerde in Brussel op De singulariteit van Israël, een uitdaging voor de christelijke eenheid. Met zijn proefschrift wil hij een bijdrage leveren aan een zuivering van de christelijke blik op de roeping van Israël. 

Samenvatting (Nederlandse vertaling met Google Translator vanuit het Frans, ietsje bijgewerkt door Kees Slijkerman)

Dit proefschrift wil graag een bijdrage leveren aan de inspanningen die al vijftig jaar worden geleverd vooral in de nasleep van de revolutionaire tekst van Vaticanum II Nostra Aetate § 4, om te vernieuwen en om de christelijke blik op de roeping van Israël te zuiveren. Al in 1965 roept pater karmeliet (?) Michel de Goedt op van een conferentie "de fouten waarvan christenen worden misleid, waarvan ze zichzelf bedriegen", en hij nodigde uit de kerk tot een "theologisch onderzoek naar de houding van christenen jegens de joden". In 1997, Voor het gedenkteken van Drancy uiten de bisschoppen van Frankrijk zich tijdens een stap van berouw voor om het christelijk bewustzijn "in slaap te vallen" in het licht van de toenemende nazi-vervolging van joden, en zij richtten zich tot de volgende oproep aan christenen: "we moeten ons met name vragen stellen over de oorsprong religieus van deze blindheid ". Wat zijn deze 'misverstanden' die de 'leer van minachting' hebben aangewakkerd? onder christenen, in de woorden van de historicus Jules Isaac, en hoe weg te komen? Wat is dit "Blindheid" en hoe een rechtvaardige kijk op Israël te krijgen?

Om deze vragen te beantwoorden, stelt het hier gepresenteerde werk een bijgewerkt luisteren van de plaatsen voor Fundamentals of Revelation: Scripture, History, Theological Tradition.

Het eerste deel is in de vorm van een studie van de bijbelse theologie, gericht op het boek Genesis. Sterke verhalende eenheid van het boek ontstaan enkele eenvoudige en effectieve concepten die de roeping van Israël in het plan kenmerken goddelijk met het oog op de verlossing van de mensheid. De bijbelse tekst hekelt de verleidingen die dit bedreigen roeping: abstract, egalitair universalisme, dat de singulariteit van de uitverkorenen verwerpt, of, integendeel, het particularisme die het geschenk van God als een exclusief voorrecht wil vangen.

De lessen die zijn getrokken uit het lezen van Genesis, aangevuld met de studie van teksten uit het Nieuwe Testament (Evangelies, Handelingen, Rm 9-11), helpen bij een tweede maal om kritisch te oordelen het verhaal van het christelijke denken over het Joodse volk. Enkele belangrijke teksten van de patristische literatuur (Johannes Chrysostomus, Hieronymus, Augustinus) en de theologische traditie (Thomas van Aquino, Karl Barth, Gaston Fessard) leiden tot de volgende observatie: anti-Joodse stellingen - en hier kunnen we eerst en vooral over nadenken beroemde theorie van substitutie - wortel schieten in een principe van wederzijdse uitsluiting, dat wil zeggen in de postuleren dat niemand tegelijkertijd joods en christen kan zijn. De relatie tussen Israël en Gentiliteit [de volken], die vertegenwoordigde de fundamentele inzet van de eenheid van de kerk van het begin, dan afdrijven in mentaliteiten ruimte te maken voor een externe relatie tussen joden en christenen als behorend tot twee religieuze systemen gescheiden.

Het derde deel van het proefschrift herhaalt de resultaten van de eerste twee en probeert de ecclesiologische kwesties. Door de geschiedenis heen, volgens het uitsluitingsbeginsel dat we zojuist hebben op te roepen, Joden worden gelovigen in Jezus Christus en gedoopt zijn geassimileerd in christelijk universalisme.

De geest van het christendom, aldus gewend aan de spirituele en religieuze eliminatie van Israël uit de boezem van de kerk, dodelijk kwetsbaar voor ideologieën die gericht waren op een sociale uitsluiting van Israël politiek. Dit uitsluitingsbeginsel moet daarom vandaag worden ingetrokken. Het getuigenis van kardinaal Lustiger, evenals de theologische propositie van Mark Kinzer, opkomende figuur van Messiaans Jodendom, helpen om te zien die christelijke eenheid moet inderdaad in staat zijn om de singulariteit van Israël als het uitverkoren volk te integreren. Neen alleen zij geeft toe dat dit een mogelijkheid is, maar nog meer vereist het, als een spil die het mogelijk maakt de katholiciteit van de kerk begrijpen als de verzameling van Joden en heidenen.