WAT GEESTELIJKE LEIDERS NODIG HEBBEN

Graham Tomlin tot bisschop gekozen

Dr. Graham Tomlin, die onlangs onze gastspreker was tijdens het symposium van de leerstoel Theologie van de charismatische vernieuwing, is tot bisschop benoemd in de Anglicaanse Kerk.

Als suffragaanbisschop heeft hij nu de verantwoordelijkheid voor een deel van het bisdom Londen.

Tijdens ons symposium 'Leren(d) leven door de Geest aan de VU heeft hij uiteengezet door welke geestelijke disciplines christelijke leiders de nodige deugden kunnen ontwikkelen. Hij geeft leiding aan Sint Mellitus College, de grootste theologische opleiding in de Anglicaanse Kerk in Europa. Deze opleiding is pas in 2007 gesticht en hard gegroeid, mede onder invloed van de anglicaanse parochie in Londen die de Alpha-cursus over de wereld verspreid heeft.

Inspanningen leveren

Het symposium ging over de geestelijke vorming van pastores en predikanten. Graham Tomlin maakte een vergelijking met de vorming en trainingen die sportmensen zich getroosten. Geestelijke leiders in opleiding mogen zeker evenveel inspanningen leveren voor geestelijke groei als sportlieden voor hun prestaties. Deze vergelijking met lichamelijke oefeningen maakt ook Paulus als hij schrijft: 'Ren als de atleet die wint' (1 Korinthiërs 9, 24).

Ideale ziel

Topsporters spannen zich heel gericht in voor het verbeteren van hun techniek, conditie, uithoudingsvermogen en de nodige spiergroepen. Waarin moeten geestelijke leiders zich bekwamen? 'We hebben wel een idee van een perfect functionerend lichaam', zei Tomlin in Amsterdam. 'Hebben we ook een idee van een perfecte ziel en een ideale mens? Voor ons als christenen is Christus ons ideaalbeeld. En elk Schriftwoord is er om ons op te voeden tot een rechtschapen leven' (2 Timoteüs 3,16-17).

Deugden ontwikkelen

Geestelijke fitheid helpt ons gehoorzaam te zijn aan God. Hoe leer je dat? Het populaire armbandje met de letters WWJD* lijkt te suggereren dat je in concrete situaties je steeds af zou moeten vragen: wat zou Jezus nu doen? En dat je dan precies hetzelfde doet op dat moment. Maar zo werkt het niet volgens Tomlin. Als je een bepaalde kwaliteit hebt ontwikkeld, dan handel je daarmee voortaan zonder nadenken, bijna instinctief. Het gaat niet om wetten die we moeten navolgen, maar om deugden die we ontwikkelen door discipline, vasten, bidden en studeren. 'Streef naar rechtvaardigheid, vroomheid, geloof, liefde, volharding en zachtmoedigheid' (1 Timoteüs 6,11; vergelijk Kolossenzen 3).

In gemeenschap

Tomlin heeft de connecties gezocht tussen de deugden die we moeten ontwikkelen en de disciplines die ons daarbij helpen. De lezing van deze sympathieke Engelsman, die nu dus bisschop is geworden, ging over spirituele vorming in gemeenschap. Zijn theologiestudenten wonen en bidden samen en werken een paar dagen per week in een parochie. De Heilige Geest vormt hen via de gemeenschap, indirect.

Wat leiders nodig hebben

Heel de kerk doet aan geestelijke vorming voor al haar leden, alle gelovigen. 'Maar wij trainen mensen in geestelijk leiderschap. Welke disciplines hebben toekomstige leiders speciaal nodig? Welke deugden moeten zij in het bijzonder ontwikkelen?' Tomlin kwam hierop met vijf aandachtspunten:

- Nederigheid

Groeien in nederigheid, dat kan door zeer regelmatig samen God te aanbidden. Daarmee erken en beleef je nadrukkelijk dat jij zelf God niet bent. Veel verschillende stijlen van aanbidding en eredienst krijgen zijn studenten mee. 'Want we hebben de volle rijkdom van de hele Kerk nodig. Pastores moeten niet hun eigen voorkeur tot maatstaf maken, maar thuis raken in stille aanbidding en uitbundige lofprijzing. Alles op zijn tijd.'

 - Zelfbeheersing

Deze deugd kun je ontwikkelen door zelfonderzoek. De gemeenschap helpt daarbij, bijvoorbeeld als je ontdekt dat een bepaalde persoon jou irriteert. Door de ontmoeting met anderen, en door daarover na te denken, ontdek je meer je eigen persoonlijkheid en drijfveren. Vooral ook door daarover te spreken in de groep en feedback te krijgen van de anderen.

Elke student heeft daarbij ook een persoonlijke mentor en een geestelijk begeleider.

- Praktische wijsheid

Deze deugd ontwikkel je door theologische reflectie te koppelen aan concrete levenssituaties die je als pastor gaat tegenkomen.

- Openheid voor de Geest

Die kun je oefenen door met elkaar en voor elkaar te bidden en daarbij te luisteren naar ingevingen van de Heilige Geest. De Engelse term hiervoor, 'prayer ministry', kun je letterlijk vertalen met 'gebedsbediening'. Iemand, of een team van twee personen, bidt voor een ander en vraagt daarbij de Heilige Geest iets in te geven, te laten zien of te laten ervaren. De praktijk kan achteraf uitwijzen in hoeverre iets werkelijk van de Heilige Geest kwam. Zo leer je samen meer open te worden voor Gods Geest.

- Intens gebedsleven

Dat kun je ontwikkelen door regelmatig op retraite te gaan. Een ignatiaanse en/of charismatische retraite, een stille of minder stille retraite, of een nog andere retraite, dat maakt niet uit, zei Tomlin. 'De rijke traditie van heel de Kerk kunnen we gebruiken.'

Protestanten

Na deze inleiding konden de ongeveer zestig deelnemers reageren en vragen stellen. De aanwezigen waren voor het merendeel protestantse predikanten. 'Discipline is voor protestanten op zichzelf een probleem op geestelijk gebied', zei iemand. 'We hebben geleerd dat we niet moeten proberen door goede werken zalig te worden.' Maar deze deugden ontwikkel je niet om daarmee de hemel te verdienen.

Openheid en meningen

Een studente vroeg zich af hoe zo'n gebedsbediening uitpakt bij twee mensen die heel verschillende theologische opvattingen en leefwijzen hebben. Tomlin antwoordde dat het erom gaat samen echt open te zijn voor de Heilige Geest. Dan hoef je het niet eens te zijn met elkaar.

Nicky Gumbel-Graham TomlinZeer oud

Met Tomlin als nieuwe bisschop van Londen krijgt het 'charismatische gehalte' van de Anglicaanse Kerk nog meer accent. Hij was een zeer gewaardeerde spreker, niet alleen op het symposium van 11 juni, maar ook tijdens de voorjaarsconventie van de Charismatische Werkgemeenschap Nederland 2014.

De kerk van Londen is al zeer oud. Al voor de val van het Romeinse Rijk, in het jaar 304, was er een bisschop van Londen aanwezig in een kerkvergadering in Gallië.

Kees Slijkerman

*WWJD = What would Jesus do?

Genoemd symposium vond plaats op 11 juni 2015. Alle teksten van dit symposium staan in GEESTKRACHT-Bulletin voor charismatische theologie, 2015-2. Zie www.stucom.nl/leerstoel.

Uit: Bouwen aan de Nieuwe Aarde 2015-5