Negende Pastoraal Congres bracht veel teweeg
Het 9e Pastoraal Congres dat de gezamenlijke kerkelijke bewegingen en nieuwe gemeenschappen organiseerden was anders dan de voorgaande edities. Geen sprekers met een heel verhaal waar je naar luistert, maar sprekers die de vijftig deelnemers aan het werk zetten.
Else Roza
Die sprekers brachten ieder een werkmethode mee die echt iets teweegbrengt.
Voor mannen
Op de zondagavond vertelden twee mannen, die niet met hun naam genoemd willen worden, hun levensverhaal. Ze getuigden daarbij hoe God in hun leven was gekomen. Daarmee illustreerden ze wat de kern is van 'renewalweekends' oftewel 'herbronningsweekends', die ze in parochieverband hadden georganiseerd voor mannen. Het heeft mij blij verrast wat hun presentatie teweegbracht onder de deelnemers van het congres. Ineens zit je met vijf mensen die je zelf niet hebt uitgekozen te bespreken wat jou opviel of aansprak in het zeer persoonlijke getuigenis dat je zojuist hebt gehoord. En dan moet je daar samen een brief, lied, gedicht of poster van maken die je de volgende ochtend mag presenteren. Deze groepsopdracht maakte veel creativiteit los. De ene groep kwam met een brief, de ander gaf een reactie in de vorm van een lied op een bekende melodie, weer een ander had een tekening gemaakt. Er werden hele persoonlijke dingen gezegd, met veel waardering voor degenen die hun getuigenis hadden gegeven. Voor deze mannen was het aanhoren van de reacties ook zeer inspirerend. Aan het einde spoorden ze iedereen aan ditzelfde te gaan doen in hun parochie. Het aantal deelnemers hoeft niet groot te zijn. Met een klein aantal van bijvoorbeeld zeven deelnemers kan de intensiteit extra groot zijn. Op pagina 30 leest u hoe zo'n herbronningsweekend gaat.
Verlangens tevoorschijn luisteren
Het tweede koppel sprekers bestond uit Harrie van der Werf en Else Roza van de oecumenische Charismatische Werkgemeenschap Nederland. Ze vertelden kort over hun programma Oefenen in levenskunst, een speels voertuig voor kerken om met mensen buiten de kerk in gesprek te komen. Ze lieten ons er heel wat van ervaren. Ook hier was de eenvoud troef. We werden gevraagd in groepjes van drie personen een oefening te doen waarmee je een verlangen bij de ander tevoorschijn luistert. Verlangens kunnen volgens Harrie en Else worden tot een motor voor verandering.
In mijn groepje viel mij op dat we ieder, in de loop van slechts tien minuten per persoon, ons verlangen duidelijker en concreter konden gaan verwoorden. Ik werd mij meer bewust van wat er in me leeft aan positieve verlangens.
Harrie van der Werf
Stappen zetten
Else daagde ons ook uit te bedenken: waar leidt het verlangen je naar toe? Waar zou je willen staan over vijf jaar? En via een omweg kwam de vraag: wat ga je binnen een dag doen om een eerste stap te zetten in de richting van je verlangen? Zo'n eerste stap kan bijvoorbeeld zijn een afspraak maken met een mentor. De achtergrond van deze oefening is deze: als je besef hebt van waar je over vijf jaar hoopt te zijn, gaan je ogen open voor de kansen die je hier en nu aangereikt worden.
Komt jouw verlangen van God?
Niet alle verlangens zijn positief. Het gaat om het ontdekken van verlangens die God in jou gelegd kan hebben. Om te kunnen onderscheiden of jouw verlangen uit een goede bron voortkomt, vertelde Harrie iets over het 'onderscheiden van geesten' volgens de methode van Ignatius van Loyola. Als gewonde soldaat in een ziekenboeg begon Ignatius zijn tijd te doden met het lezen van twee soorten literatuur. Ridderromannetjes, waarbij hij fantaseerde over de beeldschone dochter van Karel V, en heiligenlevens. Hij bemerkte dat het fantaseren over die beeldschone vrouw hem een kortstondige gelukservaring bezorgde, maar daarna een gevoel van leegte gaf. Bij het lezen van heiligenlevens echter bemerkte hij in zichzelf een diepe blijvende vreugde, waarin hij de werking van Gods Geest ervoer. Ignatius vraagt ons te zoeken naar datgene wat 'vertroosting' geeft: niet kortdurend maar langer, duurzamer. Dit geldt voor dromen en verlangens van algemeen menselijke aard en op het gebied van geestelijk leven.
Mindmap of collage
Als volgende oefening in levenskunst kregen we na de lunch deze opdracht: maak datgene wat je zou willen bereiken, je verlangen of droom, duidelijk met een collage of met een mindmap.
Overal in de zaal stonden tafels met tijdschriften die verknipt mochten worden met daarbij schaartjes en lijm. Verschillende pastores dachten even dat het knippen en plakken toch wel erg 'terug naar de kleuterklas' was. Maar ze hebben zich daar overheen gezet.
Zelf koos ik voor de mindmap. In het midden van het grote vel papier zette ik als mijn verlangen: 'Veel interactie en vruchtbaarheid met informatiebronnen (op de websites die ik bijhoud)'. Daaromheen schreef ik woorden die ermee verband hielden, associaties die in me opkwamen. Die verbond ik met een streep aan wat in het midden stond. Die toegevoegde woorden riepen weer nieuwe associaties op. Hele slierten van woorden ontstonden zo, bijvoorbeeld:
veel interactie - bekendheid - publiciteit - evenement organiseren;
interactie - lezingen - spreekbeurten op Linkd aanbieden;
interactie - ruimte voor ieders inbreng -openbare Facebookpagina;
vruchtbaarheid - niet te sturen - bescheidenheid.
Toen mijn hele grote vel papier vrijwel vol met onderling verbonden woorden stond en de tijd bijna om was, heb ik nog een aantal woorden extra onderstreept. Zo werd ik mij er meer van bewust dat ik het wel leuk zou vinden en vruchtbaar om meer lezingen te gaan geven over onderwerpen waar ik al goed in thuis ben. Een consequentie zou kunnen zijn dat ik minder tijd achter mijn computer kan doorbrengen.
In dezelfde groepjes van drie personen als bij de luisteroefening mochten we daarna aan elkaar uitleg geven over de collage of mindmap die we hadden gemaakt. Ook dat was verder verhelderend. Een pastor in mijn groepje zag mijn verlangen wel bevestigd door de Voorzienigheid vanwege het feit ik twee dagen later al een lezing mocht geven over Bonifatius.
Een mindmap maken rond jouw verlangen
Gemeenschapsontwikkeling
Het derde onderdeel van dit Pastoraal Congres ging over het ontdekken van charisma's bij anderen. Ook voor dit onderdeel kregen we een frisse christelijke inbreng, nu van Paul de Kloe uit Ermelo. Hij is opgegroeid in een pinkstergemeente, die hij later ontgroeid is. Al jong ging hij naar een Bijbelschool en begon hij met evangeliseren, onder meer met de organisatie Jeugd met een Opdracht.
Paul de Kloe
In de jaren dat hij voor Open Doors werkte, vroeg iemand in de Egyptische Kerk aan hem wat het beste kwaliteitszorginstrument voor de kerk is. Als beste methode ontdekte Paul de Natuurlijke Gemeente Ontwikkeling, zoals die ontwikkeld is onder leiding van de Duitse lutheraan Christian Schwarz. Daarmee gingen we nu in dit congres aan de slag.
Een deel van de terminologie bij deze methode is typisch protestants en vraagt om een katholieke vertaling. Daaraan is gewerkt in de voorbereiding op dit Pastoraal Congres. Zo past het woord 'gemeenschapsontwikkeling' beter bij de katholieke terminologie dan 'gemeenteontwikkeling'.
Paul sprak met name over het 'Trinitarisch kompas' en de ton met de acht duigen. Meer daarover in het artikel op pagina 17.
Het lange voorbereidingstraject dat we als Werkgroep Pastoraal Congres hebben afgelegd, heeft mooie vruchten afgeworpen.
Kees Slijkerman
Meer: www.stucom.nl/pastoraalcongres; www.oefeneninlevenskunst.nl en www.ncd-nederland.org
VERLANGENS TEVOORSCHIJN LUISTEREN
In groepjes van drie personen verlangens tevoorschijn luisteren (zie boven), dat ging als volgt:
A vertelt in drie minuten aan B welk verlangen hij heeft, iets wat hij nog in zijn leven zou willen zien gebeuren. B mag open vragen stellen en geen adviezen of kritiek geven. C observeert en let vooral op de niet-verbale communicatie van A, bijvoorbeeld: Wanneer begint zijn gezicht te stralen? Wanneer kijkt hij naar beneden? Wanneer gebaart hij met zijn handen? Na drie minuten gaat B observeren en mag C vragen stellen. A is zo zes minuten lang aan het woord en mag aan C ook een ander verlangen vertellen dan aan A. Daarna vertellen B en C aan A in drie minuten wat ze gezien hebben, wat hen opviel tijdens het spreken van A. Tenslotte mag A nog een minuut reageren op wat hij heeft gehoord. Dan zijn er tien minuten voorbij (3 + 3 + 3+ 1) en krijgt B tien minuten alle aandacht en daarna C. De begeleiders Harrie en Else lieten met een geluidssignaal steeds aan alle groepjes weten wanneer er drie minuten om waren en de rollen moesten wisselen.
Uit Bouwen aan de Nieuwe Aarde 2016-3
Meer over dit congres in dit nummer van Bouwen aan de Nieuwe Aarde