In het vorige artikel ging het over Jozef in het evangelie van Matteüs. Wat lezen we over hem in Lucas 2?
Jozef durft met Maria verder te gaan zonder te weten wat er zou komen. Hij blijft in alles de hoeder van het mysterie dat hij mee blijft dragen en beschermen in de aanwezigheid van Maria. Hij koos ervoor om de reis naar Bethlehem niet alleen te maken.
Zo kunnen ook wij ons erop toeleggen vanuit het gebed het mysterie mee te blijven dragen in het dagelijks leven.
Vanuit gebed kijkt hij wat nodig is
Jozef is ook praktisch. Vanuit gebed, geestelijk leven, kijkt hij naar wat nodig is met vertrouwen.
Hij zal ook nagedacht hebben over een goede geboorteplek voor Jezus, wellicht was het ook Gods Voorzienigheid dat Jezus in een grot of stal werd geboren in plaats van in een drukke, publieke plek, zoals een herberg in die tijd. Soms zien ook wij achteraf iets van voorzienigheid in ons leven.
Als Jezus geboren wordt, is Jozef de eerste die Hem ziet. Hij is niet de eerste die over de geboorte vertelt, dat doen de herders. Jozef vertelt het met zijn leven, met zijn wezen.
Hij maakte deel uit van het gebeuren waarin Maria en Jezus op unieke wijze centraal staan. Jozef schouwt en beschermt. Verwerken vraagt tijd.
Normaal gesproken bepaalde de vader de naam, maar hier wordt de naam van het kind aan Maria en Jozef allebei aangezegd door de Engel. Jozef krijgt wel autoriteit om het kind te laten opgroeien, het mysterie mogelijk te maken, ruimte te geven. Jozef is op deze manier hoofd en hoeder van de Kerk, het Lichaam van Christus. Hij laat mogelijk worden, gebeuren wat God wil.
Hij hoeft geen podiumplaats
Jozef regelt de opdracht van Jezus in de tempel overeenkomstig de wet, maar de aandacht gaat uit naar Simeon. Jozef hoefde steeds maar daar te staan waar God hem wilde, doen wat hij moest doen, verder niets, zalig en vrij. Hij hoefde geen podium om toch nodig en belangrijk te zijn in Gods plan.
Jezus is het enige, eerste, onbevlekte offer. Maria en Jozef offeren zichzelf mee. Jozef staat op de tweede plek, zoals wij allemaal.
Eerst bij Simeon wordt Jezus Redder van de wereld genoemd. Later komen de wijzen, die bevestigen dat Jezus een bijzonder kind is, de Koning van de Joden (Matteüs 2,2). Hoe hadden Jozef en Maria dat anders kunnen weten, want Jezus was ook een normaal kind?
Durf te leven
Dan begrijpen zij te moeten vluchten. Dit vraagt van Jozef veel vertrouwen en overgave in zeer zware omstandigheden. Wij willen God nogal eens voor de voeten lopen en het zelf regelen. Probeer je niet vast te zetten op weg, maar durf te leven. Er bestaat soms 'vreze' als eerbied, eerst overwegen, maar ook 'vreze' als bezorgdheid, hier zorg om het kind. Het kan soms nodig zijn om uit een ongezonde situatie weg te gaan.
Ongerust
Als Jezus twaalf is, raken Maria en Jozef Hem kwijt. Ze hebben Hem met vertrouwen opgevoed en durven Hem in die situatie tot op zekere hoogte los te laten. Toch raken ze ongerust, zoeken overal en - mogelijk ten einde raad - gaan ze de tempel in (om te bidden?) en is Jezus daar te vinden, in ‘de dingen van zijn Vader’, zoals Hij zelf zegt. Zijn weten overstijgt dat van zijn ouders. Wisten jullie niet…?, zegt Hij.
Ook wij kunnen niet altijd alles volgen. Waar raken wij Jezus kwijt? En als wij Jezus kwijt lijken te zijn, gaan we dan ook zoeken? Zoals Maria Magdalena bij het lege graf: alle kanten opdraaien en tenslotte afsterven aan hoe je Hem wilt zien, om in plaats daarvan te gaan zien hoe Hij zich laat zien?
Maria zegt tegen Jezus: Je vader en ik hebben met angst in het hart naar Je gezocht. Je mag hierin zien dat een vader of moeder zich kwetsbaar mag laten zien zonder dat ze het gezag kwijt hoeven raken. Alle vaderschap is op het Vaderschap van God geënt (Efeziërs 3,15), Jozef stelt het Vaderschap van God tegenwoordig.
Leren werken
Ten slotte wordt Jozef voorgesteld als degene die werkt en Jezus leert werken. In werk word je ook mens. Werk in de Kerk moet dienstbaar zijn aan menswording met Jozef als hoeder van de Kerk.
Heilige Jozef, bid voor ons, help ons gewoon daar te staan waar God ons ziet, wil zien, door goed te luisteren, na te denken en keuzes te maken.
Goede God, dank U voor het leven van heilige Jozef, het jaar van Jozef en deze dag over Jozef.
Amen.
Dorien Kortooms
In het vorige artikel ging het Jozef in Matteüs 1,18-25.
Uit: Bouwen aan de Nieuwe Aarde 2021-5