‘Jezus Christus is Heer!’ Deze oudste christelijke geloofsbelijdenis kan nieuwe verbinding geven tussen kerken. Dit was de ervaring tijdens de jaarlijkse retraite van het Nederlands Christelijk Forum (NCF), die op 15 en 16 juni 2022 plaatsvond in het bezinningscentrum Emmaus in Helvoirt.
Het thema Jezus is Heer werd ook door paus Franciscus gekozen voor de oecumenische viering van 50 jaar Katholieke Charismatische Vernieuwing in Rome 2017. Hij zei: “Wij zijn hier bij elkaar gekomen, allen die belijden dat Jezus de Heer is, om banden van broederlijke vriendschap te sluiten die ons aanmoedigen op de weg naar eenheid ten dienste van de zending.” Kees Slijkerman
Veertig leiders van een breed scala aan kerkgenootschappen, geloofsgemeenschappen en interkerkelijke organisaties ontmoetten elkaar in deze retraite. In gesprekken vanuit ieders persoonlijk geloof benoemden zij wat ze bij elkaar herkennen, maar ook wat ze bij de ander niet begrijpen en waar het tussen de tradities schuurt. Juist in dit eerlijke proces raakte het de deelnemers hoe de verschillen tussen al onze kerken gerelativeerd worden in het licht van de oudste belijdenis van de Kerk: ‘Jezus Christus is Heer’.
Andere christenen
We herkenden hoe het geloof in Jezus Christus als Heer de samenkomsten van andere christenen draagt. In liederen uit de grote gebedstradities uit oost en west, in gezangen van de reformatie en in opwekkingsliederen, bezingen we dat Jezus de Heer is, tot glorie van God de Vader. We stemmen allen in met het lied van de Heer die een knecht werd, dat de apostel Paulus met ons deelt in zijn brief aan de Filippenzen. Jezus Christus heeft zichzelf vernederd ten dode toe. Daarom heeft God Hem verhoogd, opdat voor de naam van Jezus elke knie zich zou buigen en elke tong zou belijden dat Jezus Christus de Heer is (Filippenzen 2,5-11).
Van losse personen tot medewerkers
Zeker, zijn koningschap is bij alle verdriet en onrecht dat mensen treft vaak diep verscholen. Maar als wij in onze vieringen samen zingen en musiceren, hebben we daarin plaatsen om het koningschap van Christus te vieren. Als we samen vieren, gebeurt er iets. We worden als mensen veranderd van losse personen tot lichaam van Christus en tot medewerkers van de Heer. De Heer troont op de lofzang van zijn volk, en dat heeft ongekende oecumenische dimensies en praktische consequenties.
Oekraïne
Als urgent voorbeeld daarvan bespraken we de oorlog in Oekraïne. Aan het eind van het oosters-orthodoxe ochtendgebed klinkt elke zondag: ‘Boven alle volkeren is de Heer onze God’. Het is allereerst een lofprijzing die alle eer geeft aan de Albeheerser, die in Christus mens geworden is als wij. Uit alle volkeren verlost Hij mensen voor zijn Koninkrijk. Tegelijk is het ook kritiek op aardse heersers die volkeren verdelen en de Heer claimen voor hun eigen zaak. Het is een aanklacht tegen onrecht dat mensen elkaar aandoen, en een smeekgebed tot de Heer dat zijn Koninkrijk doorbreekt in onze dagen. Bovendien is het een uitdaging tot het doen van werken van barmhartigheid, zoals in de opvang van vluchtelingen.
In het publieke debat
Een tweede voorbeeld is de wens om ons als christenen meer samen uit te spreken over actuele kwesties in Nederland. We vinden elkaar in de vroegchristelijke belijdenis die de heerschappij van Jezus Christus over het hele leven erkent. Als we in zijn licht een heldere stem vinden in het publieke debat, dan zou dat onze zeggingskracht als kerken en christenen enorm kunnen vergroten. Niet om ons te verheffen boven andere stemmen, maar om mee te doen in het vrije gesprek in onze open democratische samenleving. We weten dat veel gesprekken tussen kerken al worden gevoerd in de Raad van Kerken en in andere verbanden en dat er soms gemeenschappelijke uitspraken zijn. We zullen elkaar meer laten weten wat er al gebeurt en waar we elkaar kunnen steunen.
Traditionelen en nieuwkomers
Het NCF is een afgeleide van het Global Christian Forum (GCF) en opereert onder auspiciën van de Raad van Kerken in Nederland. Overeenkomstig de opzet van het GCF streeft het NCF naar een gelijkmatige vertegenwoordiging van deelnemers uit de verschillende achtergronden, waarbij idealiter de helft van hen afkomstig is uit kerken die traditioneel in Nederland aanwezig zijn en de helft uit Pinkster- en evangeliekerken en migrantenkerken. Samen verlangen we ernaar om de onderlinge band te verdiepen en te verstevigen.
Geert van Dartel, voorzitter Raad van Kerken;
Wilfred Fijnvandraat, directeur Agapè;
Machiel Jonker, voorzitter Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten;
Wilkin van de Kamp, predikant-directeur Vrij Zijn;
René de Reuver, scriba Protestantse Kerk in Nederlanden;
Bernd Wallet, aartsbisschop Oud-Katholieke Kerk.
DOCUMENTAIRE WIJ KIEZEN VOOR EENHEID
Van het Nederlands Christelijk Forum (NCF) zijn tijdens de retraite van 2022 filmopnames gemaakt, die verwerkt zijn in de indrukwekkende documentaire Wij kiezen voor eenheid. Deze documentaire - met historische beelden en actuele interviews - is geproduceerd door Vrij Zijn en is in première gegaan op 6 oktober 2022, precies 10 jaar na de gelijknamige bijeenkomst van drieduizend christenen op het Malieveld in Den Haag.
Vruchten van schuldbelijdenis
De documentaire toont aan hoe het massale samenkomen voor gebed, verootmoediging, schuldbelijdenis en verzoening in 2012 de toenadering heeft bevorderd tussen christenen in enerzijds de pinkster- en evangelische bewegingen en anderzijds de kerken die traditioneel in Nederland aanwezig zijn.
Van katholieke zijde komen bisschop De Korte en pater Leo van der Klaauw aan het woord in deze documentaire. KLIK HIER OM HET TE ZIEN Ook te vinden via www.ncf.nu
STRAATSBURG 1982 EN PAUS FRANCISCUS
Het was dit jaar 40 jaar geleden dat er met Pinksteren in Straatsburg een historische Europese oecumenische charismatische conferentie plaatsvond met 20.000 deelnemers vanuit bijna alle Europese landen. Vanuit Nederland was er ook een groot aantal deelnemers. Het was een oecumenisch hoogtepunt, maar tegelijk een keerpunt. In de jaren na Pinksteren 1982 zijn veel katholieke charismatische vernieuwingsbewegingen en groepen zich gaan toeleggen op hun eigen rooms-katholieke identiteit. Het werd een beweging naar het hart van de Kerk. Helaas kwam daarbij de oecumenische dimensie onder druk te staan.
Oecumenische bekering
Door paus Franciscus is de oecumenische roeping en bijdrage van de charismatische vernieuwing weer krachtig naar voren gehaald. In de Europese nieuwsbrief van Charis, EU-CHARIS-Info-Letter-No-5*, wordt teruggeblikt op Straatsburg en de oecumenische geschiedenis van de Katholieke Charismatische Vernieuwing in Europa sinds 1972 en er staat ook een getuigenis in van de Poolse priester Adam Strojny, die door zijn studie in Rome ontdekte hoe fundamenteel de oecumenische dimensie binnen het rooms-katholieke geloof is. Hij getuigt van zijn ‘oecumenische bekering’ en van een recente grote oecumenische bijeenkomst in de Poolse stad Lódz, waarin de plaatselijke rooms-katholieke bisschop en de lutherse bisschop elkaar de voeten wassen. Na hun voorbeeld hebben vervolgens meerdere katholieke bisschoppen en evangelische leiders (onder wie voormalige katholieken) elkaar de voeten gewassen.
Kees Slijkerman
*De EU-CHARIS-Info-Letter is in het Engels en het Frans te vinden op www.isidor.se/ccreurope/documents
Meer informatie over het NCF: www.ncf.nu, contact@ncf.nu
Uit Bouwen aan de Nieuwe Aarde 2022-4