Citaten uit de slottekst, die raken aan kernaspecten van charismatische vernieuwing. Dit document was de basis voor de vervolgronde, die eindigt met de synode over synodaliteit in Rome, oktober 2024.
2023 De synodemaand oktober in Rome stelt in de slottekst: b) De sacramenten van de christelijke initiatie verlenen aan alle leerlingen van Jezus de verantwoordelijkheid voor de zending van de Kerk. Alle leken, Godgewijden en gewijde bedienaren hebben een gelijke waardigheid. Zij hebben verschillende charisma’s en roepingen ontvangen en spelen verschillende rollen en oefenen verschillende functies uit, allen geroepen en gevoed door de Heilige Geest om één lichaam in Christus te vormen. Allen zijn leerlingen, allen missionarissen, in de broederlijke vitaliteit van plaatselijke gemeenschappen die de zoete en troostende vreugde van evangeliseren ervaren. Het uitoefenen van de medeverantwoordelijkheid is essentieel voor de synodaliteit en nodig op alle niveaus van de Kerk. Iedere christen is een zending in deze wereld.
f) De charisma’s van leken zijn in hun verscheidenheid gaven van de Heilige Geest aan de Kerk, die men naar voren moet laten komen, en die ten volle erkend en op hun juiste waarde geschat moeten worden.
i) Het is noodzakelijk het theologische begrip van de relaties tussen charisma’s en diensten in missionair perspectief uit te diepen.
l) De pastorale structuren moeten zodanig worden gereorganiseerd, dat zij de gemeenschappen helpen om de charisma’s en de diensten van de leken naar voren te laten komen, te erkennen en te bezielen door deze in te voegen in de missionaire dynamiek van de synodale Kerk.
o) De lokale Kerken worden uitgenodigd om vormen en gelegenheden te vinden waarbij zichtbaarheid en gemeenschappelijke erkenning wordt gegeven aan charisma’s en diensten (ministries) die de gemeenschap versterken. Dat zou kunnen gebeuren bij gelegenheid van een liturgische viering waarbinnen een pastoraal mandaat wordt toevertrouwd.
10. Het Godgewijde leven en de lekengroepen: een charismatisch teken
Punten van overeenstemming
a) In de loop van de eeuwen heeft de Kerk altijd de gave ervaren van de charisma’s dankzij welke de Heilige Geest haar doet verjongen en haar vernieuwt, van de meest buitengewone tot de eenvoudigste en wijdverspreide. Met vreugde en dankbaarheid herkent het heilige Volk van God hierin de providentiële hulp waarmee God zelf zijn zending ondersteunt, richting geeft en verlicht.
b) De charismatische dimensie van de Kerk heeft een bijzondere manifestatie in het Godgewijde leven met de rijkdom en de verscheidenheid van zijn vormen.
c) Met eenzelfde dankbaarheid erkent het Volk van God het gisten van de vernieuwing aanwezig in gemeenschappen die een lange geschiedenis hebben, en in de bloei van nieuwe ervaringen van kerkelijke groepen. Lekenverenigingen, kerkelijke bewegingen en nieuwe gemeenschappen zijn een kostbaar teken van de rijping van de medeverantwoordelijkheid van alle gedoopten. Hun waarde is gelegen in de bevordering van de gemeenschap tussen de verschillende roepingen, in het elan waarmee zij het evangelie verkondigen, in het nabij zijn aan degenen die leven in een economische of maatschappelijke marginaliteit, en in de inzet voor de bevordering van het gemeenschappelijke welzijn. Het zijn vaak modellen van synodale gemeenschap en deelname met het oog op de zending.
Kwesties die behandeld moeten worden
e) Het leergezag van de Kerk heeft een breed opgezet onderricht ontwikkeld over het belang van de hiërarchische en charismatische gaven in het leven en de zending van de Kerk, dat vraagt om een beter begrip in het kerkelijk bewustzijn en de theologisch reflectie zelf. Het is daarom noodzakelijk zich vragen te stellen over de ecclesiologische betekenis en de concrete pastorale implicaties van deze verworvenheid.
i) Op het niveau van hetzij de afzonderlijke lokale Kerken hetzij van de groeperingen van Kerken vereist het bevorderen van de missionaire synodaliteit het instellen en een nauwkeurigere vormgeving van de adviesorganen en raden waarin de vertegenwoordigers van lekenverenigingen, kerkelijke bewegingen en nieuwe gemeenschappen samenkomen om organische relaties tussen deze werkelijkheden en het leven van de lokale Kerken te bevorderen.
j) In de trajecten van de theologische vorming op alle niveaus, vooral in de vorming van de gewijde bedienaren, dient de aandacht die wordt besteed aan de charismatische dimensie van de Kerk werkelijkheid te worden en, waar noodzakelijk, versterkt te worden.
12 b) ... Als zichtbaar beginsel van eenheid heeft de bisschop in het bijzonder de taak de verschillende charisma’s en ambten (ministries [bedieningen]) die door de Geest worden opgewekt voor de verkondiging van het evangelie en het gemeenschappelijk welzijn van de gemeenschap te onderscheiden en te coördineren.
15 i) Wij moedigen de deskundigen op de verschillende terreinen van kennis aan een spirituele wijsheid te doen rijpen die het hun specialistische competentie mogelijk maakt een ware kerkelijke dienst te worden. We encourage experts in different fields to bring together their knowledge with their personal spirituality so that what they offer is a real ecclesial service. De synodaliteit op dit terrein komt tot uitdrukking als een bereidheid om samen in de verscheidenheid van opzet, maar in een harmonie van doeleinden na te denken ten dienste van de zending.
16 c) Jezus Christus in het middelpunt plaatsen van ons leven vereist een zekere zelfopoffering. In dit perspectief vraagt het luisteren naar de bereidheid om zichzelf te decentraliseren om ruimte te laten voor de ander. Dat hebben wij ervaren in de dynamiek van de conversatie in de Geest. Het betreft een veeleisende ascetische oefening die ieder verplicht de eigen beperkingen en de vooringenomenheid van het eigen standpunt te erkennen. Hierdoor opent zij een mogelijkheid om te luisteren naar de stem van de Geest van God, die ook over de grenzen heen van het behoren tot een Kerk spreekt en een weg van verandering en bekering in gang kan zetten.
l) Luisteren vereist een onvoorwaardelijke acceptatie. Dat betekent niet afzien van helderheid in het presenteren van de heilsboodschap van het evangelie en iedere mening of ieder standpunt goedkeuren. De Heer Jezus opende nieuwe horizonten voor hen die zonder voorwaarden luisterden, en wij zijn geroepen evenzo te doen om de Blijde Boodschap te delen met degenen die wij ontmoeten.
m) Basisgemeenschappen of kleine christelijke gemeenschappen, verspreid over vele delen van de wereld, begunstigen de praktijk van luisteren naar en onder de gedoopten. Wij zijn geroepen het potentieel ervan op zijn juiste waarde te schatten en ook te onderzoeken hoe het mogelijk is deze aan te passen aan een stedelijke context.
18 a) Als leden van het trouwe Volk van God zijn alle gedoopten medeverantwoordelijk voor de zending, ieder overeenkomstig zijn roeping, met zijn ervaring en competentie; daarom dragen allen ertoe bij om stappen in de hervorming van de christelijke gemeenschappen en heel de Kerk te bedenken en hiertoe te besluiten, zodat zij “de zoete en troostende vreugde van evangeliseren” beleeft. De synodaliteit heeft bij het samenstellen en het functioneren van de organen waarin zij vorm krijgt, als doeleinde de zending. De medeverantwoordelijkheid is voor de zending: dat getuigt ervan dat men zich werkelijk verenigd heeft in de naam van Christus, dit bevrijdt de organen van deelname aan bureaucratische verwikkelingen en vormen van wereldse logica van macht, en maakt het zich verenigen vruchtbaar.
c) Het gezag bij uitstek is dat van het Woord van God, dat iedere ontmoeting van de organen van deelname, ieder overleg en iedere besluitvorming moet bezielen. Opdat dit gebeurt, is het noodzakelijk dat op ieder niveau het zich verenigen betekenis en kracht put uit de eucharistie en zich afspeelt in het licht van het Woord, gehoord en gedeeld in het gebed.
d) De samenstelling van de verschillende raden voor het onderscheiden en het beslissen van een synodale missionaire gemeenschap moet voorzien in de aanwezigheid van mannen en vrouwen die bogen op een apostolisch profiel; die zich vóór alles niet onderscheiden door een regelmatig bezoek aan kerkelijke ruimten, maar door een echt evangelisch getuigenis in de meest gewone werkelijkheden van het leven. Het Volk van God is des te meer missionair, naarmate het meer in staat is in zichzelf, ook in de organen van deelname, de stemmen te laten weerklinken van hen die de zending beleven door in de wereld en haar randgebieden te wonen.
g) In het perspectief van de evangelische oorsprong van de kerkelijke gemeenschap: hoe kunnen wij de aspecten van synodaliteit, namelijk adviseren en beslissen met elkaar vervlechten? Op grond van de charismatische en ministeriële vormgeving van het Volk van God: hoe integreren wij in de verschillende organen van deelname de taken van adviseren, onderscheiden, beslissen?