Bij uitvaart Jan van Beeck
De Bijbellezingen van vandaag zijn nog uitgekozen door Jan van Beeck zelf. De eerste lezing begint met: 'Ik, de gevangene in de Heer, vraag u met aandrang: leidt een leven dat beantwoordt aan de roeping die gij van God ontvangen hebt, in alle deemoed en zachtheid, in lankmoedigheid, liefdevol elkaar verdragend.' Deze tekst zegt iets over Jan zelf. Hij zit gevangen in de Heer: een positie waar je in dit geval zielsgelukkig om mag zijn. Zoals de Vader in Christus is, is een gevangene in de Heer in hen beiden. Jan vraagt aan alle mensen met wie hij in aanraking is gekomen: 'beantwoord aan de roeping die u van God ontvangen hebt. En doe dat in alle deemoed en zachtheid en in lankmoedigheid.'
Aan zijn eigen roeping heeft Jan zeker beantwoord. Hij was veel op pad. Mijn vrouw en ik leerden hem kennen begin jaren negentig via de Katholieke Charismatische Vernieuwing (KCV). In bijeenkomsten van deze vernieuwingsbeweging heeft hij voor talloze mensen keer op keer getuigenis gegeven van zijn geloof. Hij liet zich zoveel mogelijk leiden door de Heilige Geest. Bij een gebedsbijeenkomst wist hij soms helemaal niet waarover hij zou gaan spreken. Dan werd er eerst een lofprijzing gehouden, en er werd gebeden in tongentaal. En als er dan woorden kwamen, geïnspireerd door de Heilige Geest, dan was dàt het onderwerp waar Jan over ging spreken. En dat deed hij op zo'n bewogen wijze, dat je Gods liefde kon voelen. Is het dan gek dat veel mensen een beroep op Jan deden en hij een drukke agenda had? Maar hij wist zijn innerlijke rust goed te bewaren, bijvoorbeeld door te gaan lopen of fietsen naar de plaats waar hij moest zijn. Droog brood en water mee, een hele zware tas over zijn schouder, pet op, en Jan ging op weg. Hij liep bijvoorbeeld van Nijmegen of Tilburg naar Aarle-Rixtel. Lopend nam hij de tijd om zijn gedachten op de Heer te richten.
Jan werd gevraagd voor veel activiteiten vanuit de KCV - en we zijn de franciscanen dankbaar dat hij daar alle ruimte voor kreeg -: zo was hij redacteur van het blad 'Bouwen aan de Nieuwe Aarde', heeft hij diverse boeken en cursussen geschreven, en heel veel artikelen, onder meer over gebedsgroepen, geestelijke begeleiding, de Eucharistie, bijbellezen en charisma's (de genadegaven die de heilige Geest uitdeelt).
Via de lezing uit Efeziërs 4 houdt Jan ons vandaag nog eenmaal het belang voor van de charisma's: Christus schonk gaven aan de mensen. De ontdekking dat Christus ze schenkt en dat we door die geschenken, die charisma's, heel verschillend zijn is een boodschap die Jan steeds heeft uitgedragen. De een krijgt een gave van profetie en de ander wordt leraar, de een is herder en de ander evangelist. Die verschillende gaven moeten elkaar aanvullen en accepteren.
Jan ontwikkelde en gaf ook de cursus Reisgezel: over geestelijke begeleiding door leden van charismatische gebedsgroepen. Want het vraagt om goede onderscheiding te zien wat wel - en wat niet van de Heilige Geest komt. Jan was niet lichtgelovig. Hij observeerde en analyseerde heel goed.
Hij heeft ook ongelofelijk veel gedaan voor de Antilliaanse en Arubaanse gemeenschap in Nederland, en ook veel voor de Indonesische en Kaapverdiaanse groepen. Hij kende al Indonesisch, omdat hij daar als missionaris had gewerkt, en leerde speciaal Papiamento. De Antillianen hadden hem bijzonder lief. Voor hen valt er echt een leegte door het heengaan van hun geliefde geestelijk leidsman. Jan gaf retraites, zowel in het kader van de KCV (ook in het Papiaments) als ook daarbuiten, zoals de stille Franciscaanse retraites in Megen.
Jan was ook betrokken bij mensen van de gemeenschap Emmanuel en de SOS Gebedslijn. Hij is verder zeer actief lid geweest van de Croy-gemeenschap, het Landelijk Charismatisch Overleg en de Landelijke Pastorale Kerngroep.
Deze opsomming is zeker niet compleet. Als alles benoemd moest worden zou de lijst te lang worden voor deze gelegenheid.
Jan was in alle opzichten een echte dienaar. Daar zal ik u uit eigen ervaring een anekdote over vertellen. Ik lag in 1995 voor een paar rugoperaties hier in de St. Maartenskliniek, 2 km bij Jan vandaan. Juist in die periode werd ook mijn vrouw ziek en moest ze noodgedwongen naar huis. Jan kwam iedere dag (lopend uiteraard) op bezoek, en als hij weer naar huis ging nam hij mijn vuile was mee, waste die thuis op de hand, en de volgende dag had hij weer schoon goed voor mij mee.
Jan heeft heel wat keren bij ons thuis, in Twente, geslapen. Hij kwam dan om in de gebedsgroep onderricht te geven of Eucharistie te vieren. Dat was hem nooit te veel. En Jan wees altijd op de opgestane Heer, die ons een Geest van kracht gaf. De Geest die ook de ogen van de leerlingen opende, zodat ze konden zien wat er gebeurde: niet alleen met hun fysieke ogen, maar ook geestelijk. De leerlingen zeiden: 'Brandde ons hart niet in ons, terwijl Hij onderweg met ons sprak en ons de Schriften ontsloot?' (Lucas 24,32). Jan wilde dat in ieder van ons ons hart brandt van de liefde voor de Heer. Waarom? Omdat Hij zo'n geweldige Heer is! En daar blijft het niet bij. Want Jan heeft de lezing niet willen laten eindigen bij het einde van het stuk over de Emmaüsgangers. Hij voegde daar het eerste vers aan toe uit het volgende stuk. Alleen het eerste vers: dat Jezus midden onder hen verscheen en zei: 'Vrede zij u!' Die vrede wenst Jan ons toe. Bijzonder. Straks in de Eucharistie wensen we elkaar ook deze vrede. In die vrede mag Jan nu zelf wonen. Hij is over het lijden heen en mag nu zijn in de hemelse Vrede, waar wij hem eens zullen weerzien. Adieu, Jan!
Ruud Wolthers, diaken van het Aartsbisdom Utrecht
Homilie tijdens de uitvaart van Jan van Beeck,
27 juli 2015 in de Maria Geboortekerk te Nijmegen
Dit is een document a4080 op www.kcv-net.nl